Friday, April 30, 2021

चारोळ्या

सरळमागी  जीवनाचे 
झाले असतात संस्कार
  दुनियादारी निभावताना
 करावा लागतो सतत विचारघन 

दाटले आकाशी
पावसाच्या  कोसळल्या
सरींवर सरी  मन मोहरले
पाहुनी  जलधारांचे नतॅन आकाशातुनी

वाळल्यातृणावरी
भल्या सकाळी
  राजा वनीचा खाद्य एकलाच
शोधतसे रानोमाळी'

जलधारा कोसळल्या
चहुबाजूनी  धरतीचे
रूप देखणे पाहुनी
उधाण  आले  आनंदाचे

सरळमागी  जीवनाचे 
झाले असतात संस्कार
  दुनियादारी निभावताना
 करावा लागतो सतत विचार

घन दाटले आकाशी
पावसाच्या  कोसळल्या
सरींवर सरी  मन मोहरले
पाहुनी  जलधारांचे नतॅन आकाशातुनी

रंग माझा वेगळा
लपुन पाठी वाढवतो
 परिसराची शोभा
 फुलुनी सुगंधा चा वषाॅव करतो


वाळल्यातृणावरी
भल्या सकाळी
  राजा वनीचा खाद्य एकलाच
शोधतसे रानोमाळी

रंग रंगाची  दुनिया
देते आनंद मनाला
निसर्गाची  देणगी
ती मानवाला

तेजोमयजीवन ज्यांचे
देशभक्तीचा  आदशॅ
साहित्याच्या दरबारातील
अनमोल लेणे   सावरकर देणे आदशाॅचे

टपोरी कळी
पहाटे नेत्रा तोषविते
हिरव्या पणाॅची
शोभा ती वाढविते

शुभ धवल हिमशिखरांना
साद ती तरूणाईची
युगानुयुगाचे संचित
मानवाचे   दिव्य अनुभूती घेण्याचे

अदभुत अगम्य
देणगी निसर्गाची
मानवाची करणी
विनाश तो ईश्वरी देणगीचा

उमटल्या पाउलखुणा
तथागथांची ऊमलली
कमलपूषपं भुमी पावन ती
शांतीचा दिला संदेश अवघ्या विश्वाला

चाहुल आगमनाची
रविराजाच्या   किरणांची
बरसात नभातुनी
तरूवेलींची तयारी आगमनाची

किती जिवांची हानी
नाही कुठे गणती
  क्षणभंगुर झाले जिणे
मनामनात दाटली भिती

किरणांची बरसात
 झाली  चराचराला
जाग आली  सुगंधाचा
दरवळ चैतन्य   अवघ्या विश्वाला

वादळ  धडके
नित्य मुंबई किनारी
सैरभैर ते जनजीवन
रात्रीच्या  अंधारात  सावरे  शिस्तीत किनारा

धरती झाली
बापुडवाणी
आकाशीची निळाई
भासे उदासवाणी

शांत झाली सारी सृष्टी
लहर ती निसगाॅची
मानवास अदभुत अगम्य
 खरी कसोटी विज्ञानाची

घन दाटले आकाशी
जलधारा वषॅती चहुबाजूनी
अवघी धरा झाली  
तृप्त ती  नखशिखांत न्हाऊनी


मेघ दाटले आकाशी
पक्षीगण घरटी विसावले
गोजि-या पिल्लांस
मायमाऊली देई सावली

भल्या पहाटे  स्वर
उमटे पानापानातूनी 
अवघ्या धरेस चैतन्
भारद्वाजा स्वर तुझा ऐकुनी

हरित तृणावर
चिरंतन रंग रगांचे
विलोभनीय दृश्य
ते ईश्वराचे

निसर्ग किमयागार
पाहुनी कोकणचे
ते देखणे किनारे 
हदय गुंतते  पाहुनी देणे ईश्वराचे

निखळ मैत्रीचे
नाते मी सदैव  जपले
 निःशब्द  मैत्रीने मला
जगण्याचे बळ दिले


असुनी शेजारी
दिसेना चेहरा
मुखपटटीने बंदिस्त
  मानवांचा बंद मुक्त संचार

झळा सोसूनी
तप्तऊन्हाच्या
देतो क्षण मनोहर
निसर्गआनंदाचे

केशरीरंगाची उधळण
मधुर सुवासाची बरसात
सुगंधाचा दरवळ श्वासात
चैतन्याची लहर ती रोमरोमात

निखळ आनंद तो 
बालपणीचा
आकाशाच्या निळाईचा
आज भासे विरह निसर्गाचा

पहाटवेळ ती रम्य
घर कोलारू झाडीत लपलेले
तृप्तीचा हुंकार तो
वासरू  गो मायेच्या कुशीत लपले

आंबा पिकतो
पिवळाधम्मक दिसतो 
रसाची चव ती न्यारी  


बोअरवेल आहे

थेंब नाही जलाचा

वाट मी पहाते

मिळावा थेंब पाण्याचा



ओढ माऊलीस

ती दूरदेशीच्या पिलांची

 युष्याच्या संध्याकाळी

 ओढ ती दुधावरचया सायीची

 

परंपरेचे करू स्मरण

कृषी संस्कृती ती उदात्त

महाराष्ट्र देशी आहे टिकून

 काळ्या मातीची लेक 

करते विधान उदात्त


कळसुबाईशिखर ते धन्य

महाराष्ट्रदेशा धन्यझाले

मी या मातीत जन्म माझा

ज्ञानेश्वर माऊली  तुकोबांच्या अभंग

वाणीने जीवन माझे घडविले


कळसुबाई शिखर

महाराष्ट्र देशी उच्चतम

ज्ञानेश्वरमाऊली तुकोबांच्या अभंगवाणीने  

मराठी साहित्याचा स्वर महतम


 उजाड झाली 

माळराने  निसर्गपुत्रांस

शाप तो  खडतर जीवनाचा

तरीही  उज्जवल भविष्याची मनी आस


नभीचा सुयॅ

आला पुवॅ दिशेला

ऊजळलया दाही दिशा

चिऊताईचा स्वर कानीआला


 क्षणातयेते चैतन्य आकाशी

झेप घेण्या आतुर मन

क्षणात बदलतेआभासी  जगाचे

ते चित्र विलक्षण


निवांतक्षणी पाहिले  ते  रेखाटन  सानुली

लाडुली कियानाचे, हातात कोशलय ते भारी

मला कोतुक वाटे  गोडुलया कियानाचे

 

मंद झुळूक ती  रम्य सकाळी

आसमंतात भरून सुगंध न्यारा

   लगबग ती ऊंबरठयापाशी

 पाहण्या निसर्गाचा  अविष्कार सारा


साहित्याची किमया न्यारी

मानव हिताचा होतो विचार

लेखणीतुन होते निर्मिती

समाज हितकारक विचारांची

 

शान होती ती कोलारूघराची

वाळवणाचा थाट असे तो अंगणी

वृंदावनी तुळस  डोले  ती दारी

सांजवेळी सख्यांचे हितगुज  चाले ते अंगणी

 

मंद झुळूक ती  रम्य सकाळी

आसमंतात भरून सुगंध न्यारा

   लगबग ती ऊंबरठयापाशी

 पाहण्या निसर्गाचा  अविष्कार सारा

  

फुलपाखरू बागेत माझ्या

स्वछंदे विहरती

बालगोपाल खुषीत मस्त  अंगणी बागडती

 

लेखनीतुन उमटतात

शब्द   अतःकरणातुन

 समाज मनाला देणे

ते चिरंतन


कधी ना विसरावे

मायबोलीचेॠण

घेता हाती लेखणी

स्मरावे बालपण


केंव्हा तरी मनसोक्त जगावे

मना परी आयुष्यात

निसगाॅचेवरदान मानवाला

 आनंदाचा ठेवा    ईश्वराचा मुक्त हस्ते


नित्य स्मरण ते 

सकाळ होते निंवात

मनीची आस होते

पुणॅ  नात्यांचे बंध  आंनंद मनात


नितांतसुंदर शांत जलाशयाकाठी

शांतचिती बसावे

हितगुज करावे मनीचे

आयुष्याचे सुख दुःख ते माडांवे


मैत्र करावे जपुन

ठेवा विश्वास  अंतर ठेवून

 पारख करावी   मनापासून

 जगणं होईल सुलभ बदलत्या मानसिकतेतुन


निसर्गाची परीभाषा ती आगळी

करते फुलांचीआरास माझी सखी

अंगणी फुलता कळी

ऊमलते मनी सखी


कविता श्वास वाटली पाहिजे

निसर्गाचा आस्वाद घेतला पाहिजे

शब्दाशब्दातुन पकट झाले पाहिजे

समूहात राहुन   प्रतीसाद दिला पाहिजे


सखे गुलाब महती ती मोठी

मिरवला दिमाखात ईतिहासात

कधी  हाती कधी विराजमान डोईवरी

फुलांचा राजा नोंद ती रसिकजनात


रंगात रंगूनी आस्वाद

घेती आबालवृद्ध रंगाचा

 शैशवास जपती

तो सण होळीचा


सकाळ ती अंगणी

माझ्या सुंगधात न्हाली

कोकिळस्वर येता

वास्तूस्वागता सज्ज झाली


रंगात रंगती   आप्तजन

  दिवस कोरोना चे

 भय मनी  बाळगावे

रंगात रंगूनी  जाता भय जपावे   मनी  कोरोनाचे


गाथातुकोबारायांची

अजरामर ती विश्वात

तरोनी ईंदायणीच्या जलात 

अवघे विश्व   डोले अभंगवाणीचया तालात

 

अन्याय कितीही तरी

 सेवाधमॅ स्थायीभाव भारतीय स्रीचा

 संस्काराचे देणे

वारसा भारतीय संस्कृतीचा


मातृत्वाची महती थोर आदेश

तो शिरसावंद्य जपले

ध्येय स्वराज्य  ते स्थापिले

जिजाऊंचे मातृत्व  ईतिहासात उज्जवल केले


मातृत्व वरदान

लागता चाहुल मातृत्वाची

होतसे तयारी मायमाऊलीची

चिमुकल्यांच्या स्वागताची


बालपणीचे  विश्वच न्यारे

अंगणातले तारे मोजण्याचे

 मिणमिणती पणती अंगण उजळे

भयकथा ऐकता  गोधडीत गुडुप्प होण्याचे

 

मुलीच्या  चोरस आहाराची

घ्या वेळीच काळजी

  वयात आली म्हणुन लग्नाची

नका करू अनाठायी काळजी

 

 चिंतन शील वृती

ती महामानवाची

ज्ञानाचा अथांग सागर

 अखंड विश्वात दिगंत कितीं ज्ञानियाची

 

महामानवासविनम्रअभिवादन

चिंतन शील वृती

ती महामानवाची

ज्ञानाचा अथांग सागर

  अखंड विश्वात दिगंत कितीं ज्ञानियाची

 

चिंतन शील वृती

ती महामानवाची

ज्ञानाचा अथांग सागर

  अखंड विश्वात दिगंत कितीं ज्ञानियाची

 

अनाथा देता सावली

माय सफल ती जीवनी

घर ते गोकुळ  समान

भगवंत वसे सदनी


मानव जन्म दुलॅभ

करा सोने मानवदेहाचे

वसुंधरेच्या सानिधयांतले

अस्तित्व जपु वसुंधरेचे


 रंग दिसेआगळा

मनी आनंद तो आगळा

ईश्वरचरणी तो साजरा

नेत्रांस आनंद तो आगळा


 विठुरायाचया सात्विक भूमीत

अभंगवाणीचा सुर दुमदुमतो

अवघ्याविश्वात माय

मराठीचा झेंडा फडकतो


परंपरेचे करू स्मरण

महाराष्ट्र देशी आहे टिकून

कृषी संस्कृती ती उदात्त

काळ्यामातीची लेक करते विधान


हात आपले जगन्नाथ

अविरत परिश्रम घेता आयुष्य

होते समृद्धी शांतीचे माहेर

होते सुकर भविष्य


पहाटे वासुदेव येता

लगबग ती मायभगिनीची

ऊबंरठयाशी मनी खुष

माय ती लेकरांची


कळसुबाई शिखरते धन्य

मातृदेवता तेथे विराजमान

उभ्या महाराष्ट्राचे  गिरीसथान

पदसपशॅहोता मनीं धन्य


कळसुबाई शिखरावरी

मातृत्वाचे उत्कट दशॅन

तरूणाईचा ऊत्साह विलक्षण

मनीखुष ते भक्त जन


लेखणीतून उमटतात

शब्द अंतरकरणातुन

समाजमनाला देणे

ते चिरंतन


झुंजूमुंजू होता

रंगाची उधळण

ती  आकाशीपक्षीगण

विहार करती गगनी


मनी अढळ स्थान

ते तीनरंगाचे

सदैव लीन मी चरणी

भारत देशघडविला त्यांचे


पुवॅ दिशाउजळता

होतसे भास्करा तुझे

आगमन नवचैतन्याने

न्हाऊन सृष्टी करते स्वागत तुझे


मैत्रीकेवळ शब्दांचा पुर

भेटता गळामिठी अश्रुंचा पुर

अंतरीचे साचले दुःख मनाचे

सारुनी मळभ होई दुर


 नागमोडी  वळणे घेता

आयुष्याची होतसे वाटचाल

संघर्ष साहस देतो आत्मविश्वास

मानव जीवनी तो सफल


भल्यापहाटे  मधुर

कोकिळकुजनपडता कानी

अशांत जन ते

तृप्त होती मनोमनी


वृक्षवेलींची सावली ती

भासे मातृदेवतेचे वरदान

मायमाऊली घरकुलाचे

निःशब्द होऊनी करते रक्षण


सांजवेळ ती आकाशीची

मायभूमीचे होता दशॅन

आनंदमनीचा निखळ

साजरा  तो नेत्रातुन


आरोग्य वधिनी तुळस अंगणी

मिळे मनःशांती घेता दशॅन 

भल्यासकाळी नतमस्तक

मी तिच्या चरणी


आविरत काम करी ती

तिचे होते कोतुक

जगात शिकावी शिस्त

म्हणुन मुंगीचे होते कोतुक


आमराईत डोले

फलराजा तो वसंतात

कोकिळकुजन पडता कानी

आसमंतात  दरवळे मधुर स्वरात


पाण्यासाठी वणवण सारी

माय भगिनींची फरफट सारी

थेंबथेंब पाण्यासाठी पायपीट सारी

पायपीटकरता वयथॅ जिंदगी सारी


 नित्य स्मरणते मनात

सकाळहोते निंवात

मनीची आस ती पुणॅ

नात्यांचे बंध आनंद मनात


नामस्मरणकरता

मनोभावे मनःशांती

मिळे क्षणो क्षणी

सदैव समाधान चिती

 

इवलेसे बीज हाती

तिच्या बीज अंकुरणयाचे

स्वप्न तिच्या नेत्री ऊतरले

बीजमातेने सोने केले संधीचे

 

चायनाचाकोरोनाहोता त्यांच्या घरोघरी

आम्हीबेफिकीर आमच्या घरी

नायनाटकेला  शिस्तीत त्यांनी आम्ही

मात्र बेशिस्तीत वाढवला घरीदारी


ऊभे विटेवरी सावळे ते ध्यान

भक्तगण होतीभावविभोर

दशॅनास आतुर ते नेत्र

पुंडलिक विठठल  भेट चंद्रभागेच्या तीरावर


आतुर पिले भेटी साठी

सुयॅ जाता क्षितिजा पल्याड

माय माऊलीच्या  पंखात बळ

 परतण्या आतुर ती घरटयाकडे


भल्या पहाटे

कोकिळ कुजन. कानी

मोग्रयाचा सुगंध मधुर अंगणी

मनी खुष गृह स्वामिनी

 

चायनाचाकोरोना होता त्यांच्या घरोघरी

आम्हीबेफिकीर आमच्या घरी

नायनाटकेला  शिस्तीत त्यांनी आम्ही

मात्र बेशिस्तीत वाढवला घरीदारी

 

निसर्गाचा अविष्कार न्यारा

घेता आस्वाद नेत्रांस आनंद

दृष्टी असावी निमॅळ

मनापासून घ्या आस्वाद

 

निसर्गाचा अविष्कार न्यारा

घेता आस्वाद नेत्रांस आनंद

दृष्टी असावी निमॅळ

मनापासून घ्या आस्वाद


पायपीट ती आयुष्याची

सरता सरेना 

 कष्टाची भाकर 

ती सहज मिळेना

 

पायपीट ती आयुष्याची

सरता सरेना 

 कष्टाची भाकर 

ती सहज मिळेना


झुंजूमुंजू होताच पावलं 

ती   रानाकडं

दिस येता डोईवर

पावलं ती शहराकडं

 

केंव्हातरी बाहेर

पडता येईल

आहे मनी आंस

डोळे भरूनी सावळ्या रामास पाहता येईल

 

नमनमाझे नियमित श्रीरामास

मातृपितृ भक्त बंधूप्रेमाची महती

अवघ्या विश्वात  अजरामर

ती विचारधारा  केली भारतभुमी  पावन

 

बहावा फुलता दिसे मनोहारी

लीला अगाध ती निसगाॅची

  वसुंधरेचे ते मानवा तुज वरदान

कृतज्ञते ची पावती आजच्या दिनी मानवाची

 

वसुंधरादिनाच्या निमित्ताने

 बहावा फुलता दिसे मनोहारी

लीला अगाध ती निसगाॅची

  वसुंधरेचे ते मानवा तुज वरदान

कृतज्ञते ची पावती आजच्या दिनी मानवाची

 

वसुंधरादिनाच्या निमित्ताने

 अवकाळी पावसात

 बालकांची मजा झाली

  परसबाग  हि न्हाऊन निघाली

   बंदिस्त घरात आबालवृद्धांची करमणूक झाली

 

कुसंगती नसावी

निभेंळ मैत्री असावी

  वाचक ससकृंती जोपासावी

लेखन कला    संवर्धन करावी


शांतचित्त बसावे श्रीरामास स्मरावे

मनःशांतीचा क्षण मनोहर

रामजनमाचा सोहळा अलोकिक

आयुष्याच्या या वळणावर

आठवणींचा महापुर


निसर्गाचा अविष्कार न्यारा

घेता आस्वाद नेत्रांस आनंद

दृष्टी असावी निमॅळ

मनापासून घ्या आस्वाद

 

पुस्तक दिनविशेष

पुस्तक वाचन आनंद विलक्षण

 मनापासून घेताआस्वाद

होते आयुष्यसुकर

भविष्यात मिळतो निभेंळ आनंद

 

जिथे राहता तिथे पिंपळ

लावा नियमित पाणी घाला

  वटवृक्ष  कडुनिंब ओंदुबर

आंबा आवळा   ज्यांच्या अंगणी

जगण्या तेथे  उभारी आहे अनुभव मला

 

सकाळ ती रम्य

भास्करा तव दशॅन होता

नैराश्य मनीं चे दुर

 अवघ्या विश्वाचे  नित्य  होते

 

आव्हान ते  आयुष्यातील

जगण्याची ती कसोटी

सभोवतालची  नातीगोती

कामा येती  आणिक स्मृतीठेवूनी आयुष्य जगणे सुकर करती

 

झाकोळला किनारा

आकाशी रंगाची ती उधळण

होतसे आनंदाची बरसात

 निसर्गाची  साथ संगत मिळता

 

छोट्याछोट्या गोष्टीतून

छोट्याछोट्या संघटनेतून

छोट्या  छोट्या घटनातुन

असंख्यप्रश्नांची होतसे सोडवणूक

यालाच जीवन ऐसे नाव

 

नभात तेजाने आकाशी

पकटला सुयॅ  नारायण

क्षणात टिपले  तयाचे

तेजोमय दशॅन भल्या सकाळी  रसिक सखीने

 

चंद्रमाचे रूपदेखणे

गगणी भासते आगळे

विषाणु चा उच्छाद  पाहे

 चंद्रमा तो झाकोळे

 

रवी उदय तो चैत्र पोणिमेचा

 चारी दिशांना चाहुल ती

 चिरंजीवी शक्ती देवतेच्या

हनुमान जन्म उत्सवाची

 

दशदिशाना लागे चाहुल

रवि उदय  चैत्री पोणिमेचा

चिरंजीव तो शक्ती दाता

जन्म बाल हनुमानाचा

 

नभी तेजाने

पगटला सुयॅनारायण

क्षणात टिपलेतयाचे

तेजोमयदशॅन

 

चंद्रपोणिमेचया

चंदामामाची साथ संगत ती

मनःशांतीचा क्षण मनोहर

निद्राराणी खुषहाल ती

 

,लक्ष्मण ऊमिलेचा

त्याग आहे मोठा

तरी समाज मनाच्या

 नजरेत आहे छोटा

 

चल ऊठ रे बबन्या

झाली सकाळ आता

नाही जरी शाळा

लॅपटॉप आहे हाताशी आता

 

 

2021 कवितांचा संग्रह

  धुक्यातहरवला गंगाकाठ   गंगेचा परिसर निवांत निश्चल आनंद गंगा दशॅनाचा   दत्तप्रभुंचा महिमा विलक्षण नित्य पुजन होते श्रध्देने व...